Rosjanin w
polskim filmie 1916–2000
(filmografia)
1916
Według
relacji prasowych film składa się z sześciu części zatytułowanych: Nieporządany gość, W walce o niepodległość, Prokurator, W
szponach żandarmerii, U oberpolicmajstra Mejera, Manewr naczelnika ochrany
i zasłużona kara. Bezwzględny naczelnik warszawskiej ochrany za prześladowanie
Polaków ponosi zasłużoną karę. Pierwowzorem tej filmowej postaci był naczelnik
carskiej policji pułkownik Zawarzin. Mamy tu też
wątek „obywatelskiej córki”, w której kocha się naczelnik ochrany. Film
ponownie wprowadzono na ekrany w 1919 r.
Dzieje
Polski od końca XVIII w. do roku 1914, wybuchu I wojny. Prasa podawała tytuły
poszczególnych części filmu: Polska pod
przemocą Rosji, Generał kawalerii oznajmia Polskom, żeby poświęcili swą krew
dla ojczyzny, Żyd Abraham poszukuje swojej córki, Upłynęło więcej niż 100 lat,
Odebranie Przemyśla, Zmartwychwstanie Polski. W zakończeniu ukazywano
scenę, w której Niemcy i Austria zwracały Polsce utraconą koronę. Antyrosyjski
film propagandowy zrealizowany w Krakowie z inicjatywy ugrupowań
pro-germańskich. Film ten wiązał się ściśle z polityką werbunkową mającą na
celu wciągnięcie ochotników do akcji wojennej przeciw Rosji.
Wyświetlany
w Kongresówce pod protektoratem Józefa Piłsudskiego i ks. Radziwiłła pod
tytułem 125 lat niewoli Polski lub Jeszcze Polska nie zginęła
1917
Carat
i jego sługi (W
szponach carskich siepaczy), reż.
(?); zdj. Witalis Korsak-Gołogowski;
wyk. Kazimierz Junosza-Stępowski (Jerzy, syn
Dymitra), Halina Bruczówna (jego żona Tatiana), Józef
Węgrzyn (legionista); prod. Sfinks. Brak kopii
filmu.
Film
ukazuje brutalną działalność władz carskich wobec Polaków: rewizje,
aresztowania i przesłuchania.
1918
Carska
faworyta, reż. (?); scen. Stanisław Kozłowski; zdj. Zbigniew Gniazdowski; wyk. Halina Bruczówna
(Matylda Krzesińska), Józef Węgrzyn (carewicz), Iza
Kozłowska (caryca), Władysław Walter (car), Stanisław Knake-Zawadzki
(Wielki Książę Konstanty); prod. Sfinks. Brak
kopii filmu.
Historia
romansu z młodzieńczych lat Mikołaja II, późniejszego cara Wszechrosji,
z urodziwą piętnastoletnią tancerką poznaną w Teatrze na Wodzie w
Łazienkach. Film powstał w oparciu o prawdziwe zdarzenia.
1919
Carewicz,
reż. Marian Fuks; scen. (według sztuki Gabrieli Zapolskiej): Marian Fuks; zdj. (?); wyk. Janina Szyllinżanka
(Sonia), Wiktor Biegański (carewicz); prod. Globus. Brak
kopii filmu.
Historia
przyjaźni, która stopniowo zamienia się w miłość, między Sonią, młodą aktorką,
a niechętnym kobietom carewiczem. Zaniepokojeni dygnitarze dworscy groźbami
wymuszają na Soni odejście od carewicza, który dla
dobra narodu powinien zasiąść na tronie i ożenić się z kobietą z wysokich sfer.
Film był realizowany w maju 1918 r. w berlińskim Bioskop-Atelier.
1920
Bohaterstwo
polskiego skauta, reż. Ryszard Ordyński;
scen.(?); zdj. Zbigniew Gniazdowski; wyk. Junosza-Stępowski (porucznik Janicki), Władysław Macherski
(skaut Janek), Laura Duninówna (jego matka); prod. Sfinks. Brak kopii filmu
Wilno,
rok 1919. Polski skaut, uwięziony przez swojego byłego kolegę Moskala, obecnie
komisarza, wymyka się z rąk oprawców. Opuszcza Wilno i sprowadza do miasta
ułanów polskich.
Dla
Ciebie, Polsko, reż. Antoni Bednarczyk; scen. Marian
Józefowicz; zdj. Stanisław Sebel;
wyk. Antoni Różański (dziedzic Oksza), Jan Karpowicz (sługa Tomasz), Stanisław
Jasieński (chłop Wojciech Siekiera), Ryszard Sobiszewski
(bolszewik Sasza); prod. Polfilm i CUF.
Akcja
rozgrywa się w roku 1920. Do wsi wkraczają bolszewicy i, zachowując się
brutalnie wobec ludności cywilnej, nie oszczędzając dzieci i kobiet, palą
tamtejsze domostwa. Później piją wódkę, tańczą i grają na harmonii. Kiedy
bolszewicy chcą posiąść miejscowe kobiety, wkracza Polskie Wojsko i wypędza
Rosjan. Żołnierze demaskują także rosyjskich szpiegów z planami, które później
ułatwiają zdobycie Wilna. Film powstał dzięki funduszom Centralnego Urzędu
Filmowego.
Krwawy
terror, reż (?), scen.(?), zdj.(?); prod. Polish-Americana-Film C-o w Kijowie. Brak kopii filmu.
Film
pokazuje skutki rewolucji roku 1917 w Rosji na przykładzie losów wyższego
urzędnika dawnej Rosji, jego rodziny i kamerdynera Wasiuka.
Film akcentuje, że na czele rewolucji stanęli ludzie z niższych warstw
społecznych, żądni władzy i odwetu, tacy jak Wasiuk,
który mści się na swoim dawnym panu.
1921
Cud
nad Wisłą, reż. Ryszard Bolesławski;
scen. Adam Zagórski; zdj. Zbigniew Gniazdowski; wyk.
Wincenty Rapacki (Granowski), Jerzy Leszczyński (jego
syn Jerzy), Anna Belina (Ewa), Władysław Grabowski
(Jan Powada), Stefan Jaracz (Jan Rudy), Kazimierz Junosza-Stępowski (agent bolszewicki); prod.
Orient-Film.
Dwuczęściowy
obraz patriotyczny przedstawiający dzieje wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Losy
polskiej rodziny uwikłane w zawieruchę wojenną. Przed wkroczeniem Armii
Czerwonej na tereny polskie, uaktywniają swoją działalność agenci bolszewiccy
namawiający chłopów do buntu. Sceny przedstawiające uderzenie wojsk Tuchaczewskiego oraz opór ze strony Polaków. Lipiec 1920 r.:
bolszewicy stacjonują w polskim dworze. Na początku sierpnia toczy się bój o
Warszawę, a 16 sierpnia następuje decydujące uderzenie i rozgromienie Armii
Czerwonej. Wojsko polskie ściga małe grupki bolszewików. Film zrealizowany na
przełomie lat 1920 i 1921. Przedpremierowy pokaz pierwszej serii odbył się
12 marca 1921 r.
Ludzie
bez jutra (Sprawa Barteniewa, Głośna sprawa, za rządów carskich), reż.
(?); scen. Stanisław Kozłowski; zdj. Zbigniew
Gniazdowski; wyk. Halina Bruczówna (aktorka Lola),
Józef Węgrzyn (rotmistrz huzarów), Paweł Owerłło
(prezes teatrów); prod. Sfinks. Brak kopii filmu.
Tragiczna
historia romansu korneta armii carskiej i polskiej
aktorki, który zakończył się zabójstwem ukochanej. Motywem zbrodni, dokonanej
pod wpływem rozstroju psychicznego, była chęć ucieczki w zaświaty razem z
ukochaną. Żołnierz zostaje wydalony z armii i skazany na ciężkie więzienie. Film
powstał w oparciu o sprawę Barteniewa i znanej
aktorki warszawskiej Marii Wisznowskiej. Zrealizowany
w roku 1919. Wobec zaostrzenia cenzury obyczajowej po wojnie premierę filmu
kilkakrotnie odwoływano i obraz wszedł na ekrany dopiero w 1921 r.
Tamten,
reż. Władysław Lenczewski; scen. według sztuki Gabrieli Zapolskiej: (?); zdj. Stanisław Sebel; wyk. Józef
Węgrzyn (Kazimierz Wielhorski), Rena Mirska (jego
narzeczona Anna), Edmund Gasiński (generał
żandarmerii); prod. Lux. Brak
kopii filmu.
Prześladowania
Polaków przez carskie władze. Wiele sekwencji filmowych rozgrywa się w X
Pawilonie Cytadeli warszawskiej. Film wznowiono w 1925 r. pod tytułem Tajemnica Cytadeli warszawskiej.
Tragedia
Rosji i jej trzy epoki, reż. Edward Puchalski; scen.(?); zdj. Stanisław Sebel; wyk. Jan
Szymański (car), Antoni Różański, Wiktor Biegański,
Trzy
epoki w historii Rosji: carat, kiereńszczyzna i
bolszewizm, przedstawione poprzez losy polskiej rodziny emigrantów. Początkowe
fragmenty filmu ilustrują „wspaniałość i rozkosz caratu z jednej strony, a
nędzę ludową, samowolę władz, głupotę i korupcję sfer rządzących −
drugiej...”. Druga część filmu opowiada o upadku Kiereńskiego, który „nie
dorósł do stanowiska, na jakie wyrzuciła go fala dziejowa”. Trzecia dotyczy
okresu władzy czerwonych. Polska rodzina staje się igraszką w rękach
nikczemnego karierowicza rewolucyjnego, który popełnia szereg podłości i nadużyć.
Uroda
życia, reż. William Wauer,
Eugeniusz Modzelewski; scen. według powieści Stefana Żeromskiego: (?); zdj.(?); wyk. Maria Brydzyńska;
(Tatiana, córka generała Polenowa), Józef Węgrzyn
(Piotr Rozłucki), Eduard von Winterstein
(generał Polenow); prod. Lux, Berlin. Brak
kopii filmu.
Dramat
młodego polskiego oficera w służbie carskiej, rozdartego między poczuciem
obowiązku wobec ojczyzny a odwzajemnioną miłością do Tatiany, córki rosyjskiego
generała Polenowa. Zazdrość i nieporozumienia
doprowadzą Tatianę do samobójstwa.
1922
Dymitr
Samozwaniec, reż. Maksymilian Hausschild;
scen.(?); zdj.(?); wyk. Franciszek Brodniewicz
(Zygmunt III Waza), Józef Karbowski (Dymitr), Stanisława Karbowska; prod. Polonia-Film, Bydgoszcz. Brak kopii. filmu.
Stosunki
polsko-rosyjskie za czasów panowania w Polsce króla Zygmunta III Wazy.
Przed
sądem, reż. Antoni Bednarczyk; scen. Gustaw
Daniłowski; zdj. Stanisław Sebel;
wyk. Waleria Dobosz-Markowska, Paweł Owerłło, Lili Różycka; prod. Eol. Brak
kopii filmu.
Antyradziecki
film propagandowy, którego akcja rozgrywa się na tle wydarzeń rewolucji
październikowej.
Tajemnica
Medalionu, reż. Edward Puchalski; scen. J.W. Jawor; zdj. Albert Wywerka; wyk. Helena
Sulima (Róża Łajkin), Helena Marcello-Palińska
(Helena Drojowska), Lucjan Kraszewski (Sydor Sałomonowicz); prod. Film Narodowy. Brak kopii filmu.
Warszawa,
początek lat 20. Spisek agentów bolszewickich, którzy zajmują się grą na
czarnej giełdzie zostaje wykryty przez francuskiego kapitana przybywającego z
misją wojskową.
Rok
1863, reż. Edward Puchalski; scen. (według powieści
Stefana Żeromskiego Wierna rzeka); zdj. Albert Wywerka; wyk.
Aleksander Zelwerowicz (margrabia Wielkopolski), Ryszard Sobieszewski
(książę Odrowąż), Helena Chrzanowska (księżna Odrowążyna);
prod. „Phos”.
Po
upadku powstania styczniowego ranny książę Odrowąż ukrywa się w polskim dworku
przed szukającym go carskim oddziałem.
1924
Miłość
przez ogień i krew, reż. Jan Kucharski; scen.(?); zdj. Albert Wywerka; wyk. Edward
Kucharski (muzyk Jan Orda), Laura Dunin-Osmólska
(jego matka), Karol Benda (literat Zygmunt
Malinowski); prod. Związek Inwalidów Wojennych. Brak
kopii filmu.
Styczeń
1920 r. Perypetie osobiste muzyka – inwalidy wojennego ukazane na tle wydarzeń
z wojny polsko-radzieckiej. W filmie przewijają się również postacie
Piłsudskiego, Witosa i Lenina.
Trucizna
bolszewizmu, reż.(?); scen.(?); zdj.(?);
wyk. Helena Marcello-Palińska, Rena Hryniewiczówna,
Henryk Rydzewski; prod. w Bydgoszczy. Brak kopii
filmu.
Film
propagandowy.
1925
Wampiry
Warszawy (podtytuł: Tajemnica
taksówki nr 1051), reż. Wiktor Biegański; scen. Wiktor Biegański; zdj. Antoni Wawrzyniak; wyk. Oktawian Kaczanowski
(przemysłowiec Pradowski), Halina Łabędzka (jego
córka Urszula), Maria Balcerkiewiczówna (księżna Tamarska), Lech Owron (Kamiłow); prod. Merkurfilm. Brak kopii filmu.
Para
rosyjskich arystokratów oszustów, którzy poprzez małżeństwo z polskim
przemysłowcem i jego córką chcą zagarnąć ich majątek.
1926
O
czym się nie myśli, reż. Edward Puchalski; scen. J.H.
Skotnicki; zdj. Zbigniew Gniazdowski; wyk. Józef
Węgrzyn (Wierciak), Maria Modzelewska (córka Zofia),
Mania Malukiewicz (córka Jadzia), Igo Sym (kompozytor Orlicz); prod. Sfinks. Brak kopii filmu.
Historia
miłości zdolnego muzyka do córki robotnika. Bohater ma za sobą piękną przeszłość
patriotyczną: odpierał nawałę bolszewicką, a później próbował wydostać się z
niewoli rosyjskiej. Skazany na śmierć, ledwie uniknął egzekucji.
1927
Mogiła
nieznanego żołnierza, reż. Ryszard Ordyński;
scen (według powieści Andrzeja Struga): Ryszard Ordyński,
Seweryn Romin; zdj. Antoni
Wawrzyniak; wyk. Jerzy Leszczyński (kapitan legionów Michał Łazowski), Maria
Malicka (Nelly), Nina Olida (Wanda), Wanda Gorczyńska
(księżna Turchanowa), Kazimierz Justian
(Siemonow), Wiesław Gawlikowski (Szapkin);
prod. Star-Film.
Lata
pierwszej wojny. Oddział legionistów ponosi klęskę. Michał Łazowski dostaje się
do niewoli rosyjskiej w wiosce Glinniki.
Przedstawione zostało tam środowisko Rosjan rewolucjonistów, wśród których
ścierają się różne postawy i charaktery (Simonow – bezwzględny łotr i Szapkin – bezgraniczna dobroć i wiara w szlachetność
człowieka). Legionista dzięki pomocy rosyjskiej chłopki ucieka. W ukrywaniu się
pomaga mu później księżna Turchanowa, słynąca z
wielkiej szlachetności dla poddanych. Łazowski jest świadkiem rewolucji, która
niesie cierpienia i ofiary. Spotyka na swojej drodze Rosjan „kulturalnych i
dzikich, idealistów i łajdaków”. Jego żona w Polsce, nie otrzymując żadnych
wieści o nim przez dłuższy czas, postanawia związać się z innym mężczyzną.
Łazowski w momencie przekraczania granicy ginie od przypadkowej kuli.
1928
Huragan,
reż. Józef Lejtes; scen. Jerzy Braun; zdj. Hans Theyer, Juliusz Mars; wyk. Zbigniew Sawan
(powstaniec Tadeusz Orda), Renata Renee (Helena Zawiszanka), Robert Valberg (hrabia
Ignatow), Aleksander Zelwerowicz (margrabia
Wielkopolski), Jonas Turkow
(karczmarz); prod. Polska Wytwórnia Filmów
Historycznych.
Rok
1863. Rząd moskiewski organizuje brankę polskiej młodzieży do carskiego wojska.
Wybucha powstanie styczniowe. Młodzi spiskowcy walczą z Rosjanami pod przywództwem
Tadeusza. Między rotmistrzem, hrabią Ignatowem a
polskim patriotą dochodzi do rywalizacji o piękną i dumną szlachciankę Helenę Zawiszównę. W czasie działań wojennych do dworu Zawiszów
trafia Ignatow z oddziałem czerkiesów. Dwór ulega
spustoszeniu, a Helena zostaje zabita.
Komendant,
reż. Henryk Bigoszt; zdj.
Jerzy Maliniak; wyk. Antoni Piekarski (Józef Piłsudski), Maria Wrońska, Iza Thorsen, Irena Solska; prod.
Klio-Film. Brak kopii filmu.
Opowieść
o dziejach Legionów (w tym walk z Rosjanami) i życiu Józefa Piłsudskiego. Film
został zatrzymany przez cenzurę i nie wszedł na ekrany.
Pan
Tadeusz, reż. Ryszard Ordyński;
scen. (według poematu Adama Mickiewicza): Ferdynand Goetel, Andrzej Strug; zdj. Antoni Wawrzyniak; wyk. Wojciech Brydziński
(
Filmowa
ilustracja poematu Adama Mickiewicza.
Przedwiośnie,
reż. Henryk Szaro; scen. (według powieści Stefana Żeromskiego): Andrzej Strug,
Anatol Stern; zdj. Juliusz Mars; wyk. Zbigniew Sawan (Cezary Baryka), Stefan
Jaracz (jego ojciec), Tekla Trapszo (matka Cezarego);
prod. Gloria. Brak kopii filmu.
Adaptacja
powieści Stefana Żeromskiego . W filmie znalazły się sceny z pobytu Cezarego Baryki w Rosji w czasie rewolucji.
Szaleńcy (My pierwsza brygada),
reż. Leonard Buczkowski; scen. K.A. Czyżowski; zdj.
Albert Wywerka; wyk. Marian Czauski
(Jerzy Recki), Jerzy Kobusz (Filipek), Irena Gawęcka
(Zofia); Diana-Klio-Film.
Rok
1914, pierwsza wojna światowa. Legioniści pod wodzą Piłsudskiego walczą z bolszewikami.
Walka we wspólnych szeregach stanowi okazję do nawiązania prawdziwej przyjaźni
między trójką legionistów. Nie zważając na obecność stacjonujących rosyjskich
żołnierzy, młoda dziewczyna Zofia ukrywa jednego z nich, rannego w walce z
Rosjanami Jerzego.
1929
Policmajster
Tagiejew, reż. Juliusz Gardan;
scen (według powieści Gabrieli Zapolskiej Pan
policmajster Tagiejew): Juliusz Gardan; zdj. Seweryn
Steinwurzel; wyk. Bogusław Samborski (Tagiejew), Zbigniew Sawan
(Władysław Klicki), Antoni Różański (Horski), Maria Bogda (jego córka Janina), Nora Ney (Józia); prod. Leo-Film.
Przygraniczna
miejscowość w Kongresówce. Policmajster Tagiejew przymyka
oko na działalność przestępczą, za to szantażuje niewinnych obywateli. Łamie
też serce młodej dziewczynie, która przyjechała za nim z Warszawy. Za swoją
postawę ponosi zasłużoną karę. Dosięga go kula wystrzelona przez kochankę.
Postać Tagiejewa jest samym wcieleniem zła –
łapownik, rozpustnik, pijak, okrutnik. Specjalizujący się w rolach
„szwarccharakterów” Bogusław Samborski zrobił wszystko, aby rola ta wypadła
przekonująco. Mamy tu też postaci Siergieja Iwanowicza
typowego policyjnego funkcjonariusza oraz groteskowego sierżanta Siemipudowa, potraktowanego z odrobiną sympatii.
Ponad
śnieg, reż. Konstanty Meglicki;
scen. (według dramatu Stefana Żeromskiego Ponad
śnieg bielszym się staję): Konstanty Meglicki; zdj. Albert Wywerka; wyk.
Stanisława Wysocka (Rudomska), Stefan Jaracz
(Joachim), Mieczysław Cybulski (Wiko); prod.
Klio-Film
Rok
1919. Na tereny Polski wkraczają oddziały Armii Czerwonej. Bolszewicy próbują
zabić syna dziedziczki. Matka w obronie syna strzela do oprawców. Przyjdzie jej
za to zapłacić najwyższą cenę – zostaje rozstrzelana. Polskie wojsko pojawia
się z pomocą zbyt późno.
Z
dnia na dzień, reż. Józef Lejtes;
scen. Józef Lejtes, Ferdynand Goetel; zdj. Hans Scheib; wyk. Irena Gawęcka (Marusia
Radziejowska), Maria Gorczyńska (Katia), Wiesław
Gawlikowski (mąż Marusi); prod.
Enha-Film. Zachowały się fragmenty kopii filmu.
Zaginiony
w czasie wojny Radziejowski wraca z polskim wojskiem w rodzinne strony na
Polesiu. Stacjonujący tam dotąd Rosjanie zostają rozbrojeni. Samotna żona
Radziejowskiego związała się tymczasem z jego przyjacielem. Powracający mąż
postanawia nie niszczyć ich uczucia.
1930
Na
Sybir, reż. Henryk Szaro; scen. Wacław Sieroszewski,
Anatol Stern, Henryk Szaro; zdj. Zbigniew Gniazdowiski, Mikołaj Farkas;
muz. Henryk Wars; wyk. Mieczysław Frenkiel (dziedzic Czarski), Adam Brodzisz
(Ryszard Prawdzic), Bogusław Samborski (pułkownik Sierow); prod. Libkow-Film.
Warszawa,
rok 1905. Po zamachu na generała rosyjskiego młody rewolucjonista „Sęp” ukrywa
się przed władzami rosyjskimi na prowincji. Zostaje aresztowany w czasie obławy
i skazany na katorgę. Przesłuchujący go carski pułkownik Sierow
chce nakłonić „Sępa” do złożenia zeznań. Z początku dobrotliwy, nie waha się
jednak posłać go na tortury. Sierow w związku z tą
sprawą liczy na awans. Rena, wielka miłość „Sępa” towarzyszy ukochanemu w
drodze na Sybir i z powodzeniem organizuje jego ucieczkę.
Sztabskapitan
Gubaniew (podtytuł Golgota Ziemi Chełmskiej), reż. Tadeusz
S. Chrzanowski; scen. Tadeusz S. Chrzanowski; zdj.
Stanisław Witkiewicz; wyk. Paweł Owerłło (Grodzicki),
Lili Lyana (Basia), Bohdan Gielski (student Janek), Edmund Nebel
(płk Gubaniew); prod. Wirfilm. Brak kopii filmu.
Chełmszczyzna.
Sztabskapitan Gubaniew ma nieograniczoną władzę w
powiecie. Wykorzystując swoją władzę, próbuje siłą uwieść Basię, a kochanego
przez nią studenta Janka każe zaaresztować. Z opresji ratuje dziewczynę
ordynans sztabskapitana, który zabija Gubaniewa
nożem.
Uroda
życia, reż. Juliusz Gardan; scen. (według powieści
Stefana Żeromskiego): Anatol Stern, Juliusz Gardan; zdj.
Seweryn Steinwurzel; wyk. Adam
Brodzisz (Piotr Rozłucki), Bogusław Samborski
(Generał Polenow-Czernowratskij), Nora Ney (jego córka Tatiana), Eugeniusz Bodo (Roszow); prod. Leo-Film.
Dramat
młodego polskiego oficera Piotra Rozłuckiego w
służbie carskiej, rozdartego między poczuciem obowiązku wobec ojczyzny a
odwzajemnioną miłością do Tatiany, córki rosyjskiego generała Polenowa. Generał, nie chcąc dopuścić do małżeństwa,
wyjechał z córką za granicę. Przypuszczał, że na obczyźnie Tatiana zapomni o
swojej miłości. Piotr tymczasem stanął w obronie pewnej Polki w natrętny sposób
napastowanej przez pijanych oficerów rosyjskich. W pojedynku poniósł rany.
Nieporozumienia i zazdrości między Piotrem a Tatianą prowadzą do tragedii.
1931
Krwawy
wschód, reż. Jan Nowina Przybylski; scen. (według
powieści Stefana Kiedrzyńskiego): Anatol Stern; zdj. Henryk Vlassak; muz. Tadeusz
Górzyński; wyk. Mieczysław Cybulski (porucznik), Tadeusz Ordeyg
(mąż), Ola Obarska (sanitariuszka Anna); prod. M.
Lindenbaum. Brak kopii
filmu.
Rok
1920. Dwóch oficerów walczy w okopach przeciwko bolszewikom. Opowiadając sobie
historię własnego życia, przypadkowo dowiadują się, że kochają tę samą kobietę.
Dziesięciu
z Pawiaka, reż. Ryszard Ordyński;
scen. (według wspomnień pułkownika Jana Jura- Gorzechowskiego):
Ferdynand Goetel; zdj. Zbigniew Gniazdowski; muz.
Władysław Dan, Józef Rybicki; wyk. Adam Brodzisz
(Janusz), Karolina Lubieńska (Hania), Bogusław Samborski (generał żandarmerii),
Zofia Bałtycka (kochanka Olga); prod. Blok-Muza-Film.
Organizacja
rewolucyjna dokonuje zamachu na życie znienawidzonego generała żandarmerii Maksymowa. Uczestnicy zamachu zostają aresztowani. Jednego
z nich, Janusza, próbuje ratować zauroczona nim kochanka rannego generała. Szef
organizacji Jur na podstawie fałszywych dokumentów uwalnia aresztowanych.
Fabuła filmu została oparta na autentycznym wydarzeniu z 1906 r.
1932
Rok
1914, reż. Henryk Szaro; scen. Wacław Sieroszewski,
Anatol Stern, Henryk Szaro; zdj. Hans Theyer, Laszlo Scheaffer, Henryk Vlassak; muz.
Feliks Rybicki; wyk. Jadwiga Smosarska (Hanka
Rudnicka), Józef Maliszewski (jej brat Andrzej), Wiesław Gawlikowski (ich
stryj), Bazyli Sikiewicz (oficer carski); prod. Kineto-Film.
Pierwsze
dni wojny. Bohater wykazuje się bohaterstwem, wykradając plany z rosyjskiego
sztabu. Ciężko ranny ukrywa się w pobliskim dworku. Rozpoznany przez Rosjan
staje przed plutonem egzekucyjnym. W ostatniej chwili ratuje go oddział
legionistów.
Księżna
łowicka, reż. Janusz Warnecki,
Mieczysław Krawicz; scen. (według powieści Wacława
Gąsiorowskiego): Witold Brumer; zdj.
Zbigniew Gniazdowiski; muz. Feliks Rybicki; wyk.
Jadwiga Smosarska (Joanna Grudzińska), Stefan Jaracz
(książę Konstanty), Józef Węgrzyn (major Łukasiński); Artur Socha (Piotr
Wysocki); prod. Blok-Muza-Film.
Lata
dwudzieste XIX wieku. Joanna Grudzińska ze względów patriotycznych bierze ślub
z księciem Konstantym. Celem tego związku ma być zmiana nastawienia księcia do
Polaków. Wybucha powstanie listopadowe. Konstanty ostrzeżony przez Joannę
opuszcza Belweder.
1934
Córka
generała Pankratowa,
reż. Mieczysław Znamierowski; scen. Marian Orlik; zdj.
Seweryn Steinwurzel; muz. Henryk
Wars; wyk. Kazimierz Junosza-Stępowski (generał Pankratow), Nora Ney (jego córka Aniuta), Franciszek Brodniewicz (rewolucjonista Bolesław
Radomski), Aleksander Żabczyński (adiutant gubernatora), Jerzy Leszczyński
(hrabia Bobrow), Mieczysław Cybulski (Aleksy Woronow); prod. Kamera-Film.
Aniuta, córka generała Pankratowa, bezlitośnie prześladującego polskich
rewolucjonistów, zakochuje się w jednym z nich – Bolesławie. Przypomina jej to,
że jej matka była Polką i w żyłach Aniuty płynie
polska krew. Pomimo że to właśnie Bolesław targnął się na życie jej ojca,
pomaga mu wydostać się z Cytadeli. Sama popełnia samobójstwo.
Młody
las, reż. Józef Lejtes;
scen. (według sztuki Jana Adolfa Hertza): Anatol Stern, Jan Adolf Herz, Józef Lejtes; zdj. Albert
Wywerka; muz. Roman Palester, Marian Neuteich; wyk. Kazimierz Junosza-Stępowski
(profesor Pakotin); Michał Znicz (profesor
francuskiego), Maria Bogda (Wanda Latyńska), Adam Brodzisz (Stefan Kiernicki); prod. Libkow-Film.
Warszawa,
rok 1905. W jednym z gimnazjów narasta konflikt ideowy pomiędzy rosyjskimi
nauczycielami a patriotyczną młodzieżą polską. W odpowiedzi na upokorzenia ze
strony bezwzględnego nauczyciela historii Pakotina,
uczniowie podejmują strajk. Akcję Polaków popierają ich rosyjscy koledzy.
1935
Antek
policmajster, reż. Michał Waszyński;
scen. (według pomysłu Anatola Sterna): Konrad Tom, Emanuel Schlechter;
zdj. Albert Wywerka; muz.
Henryk Wars; wyk. Adolf Dymsza (Antek Król), Antoni Fertner
(gubernator), Mieczysława Ćwiklińska (gubernatorowa), Stefania Górska (ich
córka), Maria Bogda (pokojówka), Konrad Tom (oficer żandarmerii), Józef Norwid
(rosyjski kupiec); prod. Kinofilm.
Początek
XX wieku. Antek, warszawski cwaniak, przebiera się w mundur policmajstra.
Dzięki przebraniu zaczyna być przyjmowany z honorami przez lokalne wysokie
osobistości. Film jest farsą obnażającą głupotę carskich urzędników oraz
najwyższych rosyjskich dostojników państwowych, takich jak gubernator z
małżonką.
1936
Dodek na froncie,
reż. Michał Waszyński; scen. Napoleon Sądek; zdj. Albert Wywerka; muz. Henryk
Wars, Władysław Dan; wyk. Adolf Dymsza (Dodek Wędzonka), Józef Orwid
(pułkownik armii rosyjskiej), Mieczysława Ćwiklińska (jego żona), Władysław
Grabowski (Wielki Książę), Michał Znicz (porucznik Duszkin);
prod. Rex-Film.
Pierwsza
wojna światowa. Komiczne losy Dodka Wędzonki,
żołnierza austriackiej armii, który trafia do obozu Rosjan, gdzie udaje
rosyjskiego lekarza. Postaci rosyjskich dygnitarzy: Wielkiego Księcia i
pułkownika armii rosyjskiej, zostały przedstawione w groteskowy sposób.
Róża,
reż. Józef Lejtes; scen. (według dramatu Stefana
Żeromskiego): Józef Lejtes, Anatol Stern; zdj. Seweryn
Steinwurzel; wyk. Irena Eichlerówna
(Krystyna), Witold Zacharewicz (Jan Czarowic),
Bogusław Samborski (jego brat Benedykt), Kazimierz Junosza-Stępowski
(naczelnik urzędu śledczego); prod. Libkow-Film.
Rok
1905. Trwają prześladowania polskich rewolucjonistów przez aparat carski.
Zdrada jednego z walczących powoduje, że pozostali dostają się do więzienia.
Działaczka Krystyna ułatwia im ucieczkę, płacąc za to własnym życiem.
Wierna
rzeka, reż. Leonard Buczkowski; scen (według powieści
Stefana Żeromskiego): Anatol Stern; zdj. Albert Wywerka, Henryk Vlassak; muz. Tadeusz Górzyński; wyk. Barbara Orwid (Maja Brynicka), Mieczysław
Cybulski (książę Odrowąż), Kazimierz Junosza-Stępowski
(Olbromski); prod. Or-Film.
Rok
1863. Po upadku powstania styczniowego ranny książę Odrowąż ukrywa się w
polskim dworku przed szukającym go carskim oddziałem.
Bohaterowie
Sybiru, reż. Michał Waszyński;
scen. Jerzy Walden, Eugeniusz Bodo; zdj. Albert Wywerka; muz. Henryk
Wars; wyk. Krystyna Ankwicz (wnuczka powstańca
polskiego), Adam Brodzisz (porucznik), Eugeniusz Bodo (sierżant Włodek),
Mieczysław Cybulski (student rosyjski Roman Kłosiewicz),
Kazimierz Junosza-Stępowski oficer armii carskiej); prod. Urania-Film.
Rok
1918. Utworzona z zesłańców Piąta Dywizja Syberyjska, pod wodzą Lucjana
Żeligowskiego walczy z bolszewikami na Syberii i przedziera się do Polski.
1938
Florian,
reż. Leonard Buczkowski; scen. (według powieści Marii Rodziewiczówny Florian z Wielkiej Hłuszczy ): Jan Fethke, Alfred Niemirski; zdj. Stanisław Lipiński; muz. Jan Maklakiewicz;
wyk. Kazimierz Junosza-Stępowski (dziadek Wereszczyński), Stanisława Angel-Engelówna
(Bronka), Tadeusz Fijewski (Gaweł), Jerzy Pichelski
(Alfred); prod. Elektra-Film.
Lata
pierwszej wojny w małym miasteczku na Kresach. Mieszkańcy ukrywają pamiątkowy
dzwon „Florian” przed cofającą się armią bolszewicką. W zakończeniu armia
rosyjska zostaje wypędzona przez legionistów.
1948
Ostatni
etap, reż. Wanda Jakubowska; scen. Wanda Jakubowska,
Gerda Schneider; zdj. Borys Monastyrski; muz. Roman Palester;
wyk. Barbara Drapińska (Marta), Zofia Mrozowiska
(Cyganka), Alina Janowska (Dessa), Aleksandra Śląska
(oberaufseherin);
prod.
Film Polski.
Pierwszy
fabularny film o losach więźniarek hitlerowskiego obozu zagłady Oświęcim –
Brzezinka. Ofiarami są kobiety różnych narodowości. Jest wśród nich m.in.
rosyjska lekarka, która za pomoc udzielaną chorym i organizowanie oporu zostaje
poddana torturom i stracona.
1950
Miasto nieujarzmione (Robinson warszawski), reż.
Jerzy Zarzycki; scen. (według noweli Robinson
warszawski Czesława Miłosza i Jerzego Andrzejewskiego): Jerzy Andrzejewski,
Jerzy Zarzycki; zdj. Jean Isnard;
muz. Artur Malawski (do pierwszej wersji niezachowanej),
Roman Palester; wyk. Jan Kurnatowicz
(Piotr Rafalski), Zofia Mrozowiska (Krystyna), Igor Śmiałowski
(Andrzej); prod. WFF Łódź.
Pierwsza
wersja scenariusza autorstwa Jerzego Andrzejewskiego i Czesława Miłosza
powstała już w roku 1945. Scenariusz został zainspirowany wspomnieniami
kompozytora Władysława Szpilmana. Opowiadał o losach
Piotra Rafalskiego wśród opustoszałych ruin Warszawy w 1944 r. W wyniku ingerencji
władz kinematografii w 1948 r. skierowano do produkcji scenariusz bardzo
odbiegający od wersji pierwotnej: obok Rafalskiego i Krystyny pojawiło się
trzech bojowników AL próbujących przedrzeć się do Rosjan na prawy brzeg Wisły.
Wprowadzono też sceny obrad sztabu niemieckiego podejmującego decyzje o
zniszczeniu miasta, a w finale filmu mieli pojawić się radzieccy żołnierze
wyzwalający Warszawę. W 1949 r. powstała pierwsza wersja filmu, którą
zaprezentowano uczestnikom Zjazdu Filmowców, odbywającego się w dniach 19–22
listopada 1949 r. w Wiśle. Pomimo dużej ilości zmian, całkowicie wypaczających
idee scenariusza Andrzejewskiego i Miłosza, film spotkał się z olbrzymią
falą krytyki. Film poddano dalszym przeróbkom, wprowadzono nową postać
radzieckiego radiotelegrafisty „Fiałki”, który ukrywa
się w ruinach Warszawy wraz z Rafalskim i AL-owcami, dokręcono wiele scen
dziejących się na prawym brzegu Wisły, mających świadczyć o zaangażowaniu
Rosjan w pomoc dla Warszawy . W ostateczności zmieniono też tytuł z „Robinsona
warszawskiego” na „Miasto nieujarzmione”. Dopiero w tej wersji film w grudniu
1950 r. pojawił się na ekranach.
1952
Młodość
Chopina, reż. Aleksander Ford; scen. (według nowel o
Chopinie: Jerzego Broszkiewicza, Gustawa Bachnera, Stanisława Hadyny i Jana Korngolda):
Aleksander Ford; zdj. Jaroslav
Tuzar; muz. Kazimierz Serocki (opracowanie); wyk.
Czesław Wołłejko (Fryderyk Chopin), Aleksandra Śląska (Konstancja), Jan Kurnatowicz (profesor Elsner), Leon Pietraszkiewicz (Nowosilcow); prod. WFF Łódź.
Wczesny
okres życia wybitnego kompozytora przedstawiony na tle burzliwych wydarzeń
historycznych i społecznych. Chopin obraca się wśród postępowej młodzieży
polskiej, która pozostaje w opozycji do władz carskich i polityki Nowosilcowa.
1953
Żołnierz
zwycięstwa, reż. Wanda Jakubowska; scen. Wanda Jakubowska;
zdj. Stanisław Wohl; muz.
Piotr Perkowski; wyk. Józef Wyszomirski (Karol Świerczewski), Stefan Śródka
(Stefan Pawłowski), Barbara Drapińska (Wala), Tadeusz
Schmidt (Bronek Bień); prod. WFF Łódź.
Biografia
generała Karola Świerczewskiego, którego młodzieńcze lata związane były z
rewolucją 1905 i 1917 r. w Rosji.
1955
Godziny
nadziei, reż. Jan Rybkowski;
scen. (według własnej powieści Koniec i
początek): Jerzy Pomianowski; zdj. Władysław
Norbert; muz. Andrzej Markowski; wyk. Zbigniew Józefowicz (komendant szpitala),
Krystyna Kamieńska (doktor Anna), Stanisław Mikulski (porucznik), Jadwiga
Chojnicka (siostra Margiel); prod. WFF Łódź.
Małe
miasteczko na Ziemiach Zachodnich w ostatnich dniach wojny. Szpital polowy
zostaje zaatakowany przez wycofujący się oddział niemiecki. Masakrę przerywa
pojawienie się radzieckich czołgów.
1958
Popiół
i diament, reż. Andrzej Wajda; scen. (według powieści
Jerzego Andrzejewskiego): Jerzy Andrzejewski, Andrzej Wajda; zdj. Jerzy Wójcik; muz. Jan Krenz; wyk. Zbigniew
Cybulski (Maciek Chełmicki), Ewa Krzyżewska
(Krystyna), Adam Pawlikowski (Andrzej), Bogumił Kobiela (Drewnowski); prod. Z.F. ”Kadr”
9–10
maja 1945 roku, koniec II wojny światowej. Młodzi akowcy, nie widząc dla siebie
miejsca w nowej Polsce, kontynuują walkę. Tymczasem wokół słychać śpiew
radzieckich żołnierzy i turkot radzieckich czołgów, a oficerowie sowieccy
przyjmowani są z honorami przez władze miasta.
1964
Gdzie
jest generał, reż. Tadeusz Chmielewski; scen.
Tadeusz Chmielewski; zdj. Jerzy Stawicki; wyk.
Elżbieta Czyżewska (Marusia), Jerzy Turek (Orzeszko),
Bolesław Płotnicki (Panasiuk), Stanisław Milski
(Falkenberg), Wacław Kowalski (Kaziu); prod. Z.F.
„Start”.
Wiosna
1945 r., Ziemie Zachodnie. Orzeszko, żołnierz Ludowego Wojska Polskiego i przypadkowo
spotkana Marusia, żołnierz sojuszniczych wojsk, biorą
do niewoli niemieckiego generała. W konfrontacji tych dwóch narodowych
charakterów mężczyzna jawi się jako niezaradny, opieszały i trochę gamoniowaty
Polak, a dziewczyna jako obowiązkowa, energiczna i zaangażowana Rosjanka.
Przerwany
lot, reż. Leonard Buczkowski; scen. Andrzej
Mularczyk, Jerzy Janicki; zdj. Władysław Norbert;
muz. Krzysztof Komeda-Trzciński; wyk. Aleksander Bielawski (Wowa),
Elżbieta Czyżewska (Urszula), Mieczysław Voit (jej
mąż); prod. Z.F. „Kadr”.
Spotkanie
po latach radzieckiego pilota Wowy i Urszuli – Polki,
która w czasie wojny uratowała mu życie. Z perspektywy lat wspominają łączące
ich głębokie uczucie, niespełnione z powodu zawieruchy wojennej.
Nieznany,
reż. Witold Lesiewicz; scen. (według własnych opowiadań): Józef Hen; zdj. Czesław Świrta; muz. Tadeusz
Bard; wyk. Leszek Herdegen (Bogdan Słowik), Bronisław
Pawlik (Stanisław Krawczyk), Zofia Niwińska (majorowa), Maria Ciesielska
(Ludka); prod. Z.F. „Kamera”
Opowieść
o I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, ukazująca historyczne wydarzenia w Sielcach
nad Oką oraz drogę, którą przeszli polscy żołnierze między bitwą pod Lenino a
walkami nad Wisłą.
1965
Barwy
walki, reż. Jerzy Passendorfer; scen. (według
powieści Mieczysława Moczara): Wojciech Żukrowski; zdj.
Kazimierz Konrad; muz. Adam Walaciński; wyk. Tadeusz
Schmidt (porucznik Kołacz), Krzysztof Chamiec (podporucznik Kruk), Wojciech
Siemion („Elegant”), Mieczysław Czechowicz (Waluś), Józef Nowak (Sasza); prod. Z.F. „Iluzjon”.
Rok
1944, Góry Świętokrzyskie. Grupy partyzanckie AL i BCh
zostają w decydującej walce wsparte przez żołnierzy radzieckich.
Czterej
pancerni i pies, serial TV, reż. Konrad Nałęcki; scen.
(według powieści Janusza Przymanowskiego): Janusz Przymanowski, Stanisław Wohl,
Maria Przymanowska; zdj.
Romuald Kropat, Mikołaj Sprudin;
muz. Adam Walaciński; wyk. Janusz Gajos (Janek Kos),
Franciszek Pieczka (Gustlik Jeleń), Włodzimierz Press
(Grigorij Saakaszwili), Roman Wilhelmi
(Olgierd Jarosz), Pola Raksa (Marusia „Ogoniok”), Tadeusz Kalinowski (pułkownik) Janusz Kłosiński
(Czernousow); prod. Zespół
„Syrena”, Zespół „Nike”. Lata produkcji 1965–1968.
Wojenne
przygody załogi czołgu, która przebyła szlak bojowy od Sielc
do Berlina u boku Armii Radzieckiej. Z bogatej galerii radzieckich
żołnierzy na plan pierwszy wysuwa się sanitariuszka Marusia
(narzeczona głównego bohatera Janka Kosa), jej dowódca Czernousow
oraz kapitan Pawłow – specjalista od materiałów
wybuchowych, który ginie po wykonaniu przydzielonego mu zadania bojowego.
1967
Stawka
większa niż życie, serial TV, reż. Janusz Morgenstern, Andrzej Konic;
scen. Andrzej Zbych; zdj. Antoni Wójtowicz; muz. Jerzy
Matuszkiewicz; wyk. Stanisław Mikulski (Hans Kloss); prod. TVP.
Lata
1941–1945, druga wojna światowa. Polak Stanisław Kolicki
pracuje dla wywiadu radzieckiego, przybierając kryptonim J-23.
1968
Kierunek
Berlin, reż.
Jerzy Passendorfer; scen. Wojciech
Żukrowski, Jerzy Passendorfer; zdj. Kazimierz Konrad;
muz. Adam Walaciński; wyk. Wojciech Siemion (Wojciech
Naróg), Jerzy Jogałła
(szeregowiec Zalewski), Krzysztof Chamiec (porucznik Karczmarek), Nikołaj Rybnikow (major Polak); prod.
Z.F. „Studio”.
Kwiecień
1945 roku. U boku Armii Radzieckiej żołnierze I Armii Wojska Polskiego biorą
udział w forsowaniu Odry. Film przedstawia losy żołnierzy polskiej kompanii, do
której został wcielony radziecki kapitan o nazwisku Polak ze względu na swoje
nazwisko.
1969
Ostatnie
dni, reż. Jerzy Passendorfer; scen. Wojciech
Żukrowski, Jerzy Passendorfer; zdj. Kazimierz Konrad;
muz. Adam Walaciński; wyk. Wojciech Siemion (Wojciech
Naróg), Jerzy Jogałła
(szeregowiec Zalewski), Krzysztof Chamiec (porucznik Karczmarek), Wacław
Kowalski (szeregowy Ostrejko); prod.
Z.F. „Studio”.
Druga
część fresku wojennego Kierunek Berlin,
która kończy się zajęciem Berlina przez wojska radzieckie i polskie.
Kontynuacja losów dzielnej kompanii z pierwszej części.
Dzień
oczyszczenia, reż. Jerzy Passendorfer; scen. (według
własnej powieści Kres): Jerzy Przeździecki; zdj. Jerzy Lipman; muz. Włodzimierz Nahorny; wyk. Stanisław Jasiukiewicz (major Dziadek), Emil Karewicz (kapitan
Stańczyk), Włodzimierz Makarenkow (major Alosza),
Aleksander Bielawski (Sasza); prod.
Z.F. „Wektor”.
Lato
1944 roku na Sądecczyźnie. Oddział partyzancki AK i partyzanci radzieccy
poszukują na własną rękę alianckiego zrzutu. Wobec zagrożenia ze strony Niemców
i mimo sprzeciwu ze strony swego dowódcy majora Dziadka, postanawiają
współdziałać z Rosjanami.
Jarzębina
czerwona, reż. Ewa i Czesław Petelski;
scen. (według powieści Frontowe drogi
Waldemara Kotowicza): Ewa i Czesław Petelscy; zdj. Krzysztof Winiewicz; muz.
Jerzy Maksymiuk; wyk. Andrzej Kopiczyński (porucznik Wiktor Kotarski), Andrzej
Łapicki (porucznik Gorczyński), Władysław Kowalski (chorąży Kręcki),
Iwan Pierewierziew (major); prod.
Z.F. „Iluzjon”
Przebieg
walk o Kołobrzeg w marcu 1945 r. ukazany został poprzez przeżycia kilku
polskich żołnierzy I Armii Wojska Polskiego. Wśród bohaterów jest również
radziecki major.
1971
Legenda,
reż. Sylwester Chęciński; scen. Walentyn Jeżow,
Zbigniew Załuski; zdj. Witold Sobociński; muz.
Wiaczesław Owczinnikow; wyk. Małgorzata Potocka
(Julka), Mikołaj Burłajew (Sasza),
Igor Straburzyński (Jurek); prod. Z.F. „Kraj”, Mosfilm, Polska-ZSRR.
Lata
drugiej wojny. Film pokazuje przyjaźń dwóch nastolatków: Polaka Jurka i Rosjanina
Saszy. Pomimo różnych narodowości wiele ich łączy:
wychowują się bez rodziców, razem walczą w oddziale partyzanckim, kochają się w
tej samej dziewczynie. Sasza ginie zabity przez
Niemców.
1972
Jak
daleko stąd, jak blisko, reż. Tadeusz Konwicki; scen. Tadeusz
Konwicki; zdj. Mieczysław Jahoda;
muz. Zygmunt Konieczny; wyk. Andrzej Łapicki (Andrzej), Gustaw Holoubek (Maks),
Alicja Jachiewicz (Joasia), Maja Komorowska (Musia), Zdzisław Maklakiewicz
(Włodek); prod. Z.F. „Plan”.
Czterdziestoletni
bohater odbywa symboliczną podróż w przeszłość. Przywołuje wspomnienia z
dzieciństwa spędzonego na Wileńszczyźnie, powracają reminiscencje z czasów
wojny. Przypomina sobie m.in. ślub w XIX-wiecznej cerkwi, kiedy panna młoda
ucieka sprzed ołtarza, gdyż nie chce poślubić Rosjanina.
1974
Głowy
pełne gwiazd, reż. Janusz Kondratiuk; scen. Andrzej
Mularczyk; zdj. Wiesław Zdort;
muz. Piotr Hertel; wyk. Witold Goliński (Włodek), Włodzimierz Preyss (Jury), Maria Baster (Krysia), Ewa Szykulska (Mickey Mouse), Bruno O’Ya (oficer radziecki); prod.
„Zespoły Filmowe”; premiera: 1983 r.
Rok
1944. Młody mężczyzna Jura, pasjonat kina, po wkroczeniu Armii Czerwonej rusza
z żołnierzami na Zachód. Później wraca do miasteczka w mundurze żołnierza
Wojska Polskiego. Ginie zabity przez „leśnych”. Film został dopuszczony do
rozpowszechniania w 1983 r.
1975
Jarosław
Dąbrowski, reż. Bohdan Poręba; scen. Jurij Nagibin; zdj. Władimir Szelenkow, Jolanda Czen; muz. Wojciech Kilar; wyk. Zygmunt Malanowicz
(Jarosław Dąbrowski), Małgorzata Potocka (Pelagia), Aleksander Kaliagin (pułkownik Tuchołko),
Wiktor Awdiuszko (Władysław Ozierow);
prod. Z.F „Panorama”, Mosfilm,
Polska-ZSRR.
Historia
życia działacza rewolucyjno-demokratycznego Jarosława Dąbrowskiego.
1976
Czerwone
ciernie, reż. Julian Dziedzina; scen. (według powieści
Władysława Rymkiewicza Czas pojedna,
trawa porośnie): Stanisław Grochowiak, Julian Dziedzina; zdj. Maciej Kijowski; muz. Andrzej Korzyński; wyk. Jan
Nowicki (Wojnicz), Emilia Krakowska (Mańka), Barbara Wrzesińska (Julia),
Władimir Iwaszow (Władimir); prod.
Zespół „Iluzjon”.
Obraz
robotniczego powstania w Łodzi 1905 r., krwawo stłumionego przez carskich
żołnierzy. Władimir, oficer w armii carskiej, przechodzi na stronę walczących
robotników.
Ocalić
miasto, reż. Jan Łomnicki; scen.(według noweli
Andrzeja Szczypiorskiego): Jan Łomnicki; zdj. Jerzy Gościk, Ewa Strzałka; muz. Piotr Hertel; wyk. Teresa
Budzisz- Krzyżanowska (Jadwiga Nowacka), Jan Krzyżanowski (Marian
Nowacki), Aleksander Bielawski (kapitan Siemonow), Nina Masłowa (Masza); prod.
Z.F. „Kadr”, Mosfilm, Polska-ZSRR
Grudzień
1944 r. Po zastosowaniu błyskawicznego manewru, Armia Czerwona wyzwala Kraków
bez pomocy artylerii. Dzięki temu miasto zostaje ocalone od zniszczeń.
1978
Biały
Mazur, reż.: Wanda Jakubowska; scen. (według powieści
Tadeusza Hołuja Róża i płonący las): Wanda Jakubowska; zdj. Stefan Matyjaszkiewicz; muz.
Witold Rudziński; wyk. Tomasz Grochoczyński (Ludwik
Waryński), Anna Chodakowska (Filipina), Aldona Grochal (Aleksandra Jentys), Wojciech Alaborski
(Henryk Dulęba), Mieczysław Grąbka (Kunicki), Kirił Stolarow (Piotr Bardowski);
prod. Z.F. „Kadr”, Wytwórnia Filmowa „Mosfilm”. Polska-ZSRR.
Życie
i działalność polskiego rewolucjonisty Ludwika Waryńskiego w latach 70. i 80.
XIX w. W filmie odnaleźć można temat walki z caratem, solidarności z rewolucjonistami
rosyjskimi, a nawet postać Aleksandra III Romanowa.
Do
krwi ostatniej, reż. Jerzy Hoffman; scen. Zbigniew
Safian; zdj. Jerzy Gościk;
muz. Piotr Marczewski; wyk. Anna Dymna (Ania), Marek Lewandowski (porucznik
Radwan), Jerzy Trela (Zygmunt Gawlik), Jacek Zajdler
(Zbyszek Trepko), Lidia Fiedosiejewa-Szukszyna
(Jekaterina Pawłowna); prod. Zespoły Filmowe, Mosfilm,
Polska−ZSRR.
Film
obejmuje wydarzenia wojenne od 30 lipca 1941 r
(podpisanie umowy polsko-radzieckiej) do 12 października 1943 r. (bitwa pod
Lenino). Przedstawione zostały zabiegi polskich delegatów z różnych stronnictw
politycznych w sprawie przyszłego kształtu Polski. Prowadzą rozmowy z władzami
radzieckimi, w tym z samym Stalinem.
1980
Dzień
Wisły, reż. Tadeusz Kijański; scen. Ryszard Frelek; zdj. Mathieu
Przedpełski; muz.Waldemar Kazanecki;
wyk. Henryk Talar (Tadeusz), Ewa Borowik (Katarzyna), Edmund Fetting
(profesor), Jerzy Kamas (major Kazimierz), Emil
Karewicz (porucznik Florian); prod. Z.F. „Profil”.
Wrzesień
1944 r., prawobrzeżna Warszawa. Próba spojrzenia na zmagania powstańców z
pozycji ludzi znajdujących się po drugiej stronie Wisły. Kilku żołnierzy
radzieckich uczestniczy w potyczce z grupą Niemców po praskiej stronie.
Gwiazdy
poranne, reż. Henryk Bielski; scen. Ewa Petelska; zdj. Maciej Kijowski;
muz. Andrzej Korzyński; wyk. Borys Tokariew (Ławrow), Marian Kociniak
(Łoboda), Ryszarda Hanin (Walendowska),
Sławomira Łozińska (Irenka); prod. Z.F. „Iluzjon”, Mosfilm, Defa, Polska−ZSRR−NRD.
Luty
1945 r. Do wioski w centralnej Polsce dociera radziecki czołg, który przebił
się przez linię frontu. Pomimo represji ze strony Niemców, mieszkańcy wioski
nie ujawniają miejsca, w którym ukrywa się załoga czołgu.
Gorączka,
reż. Agnieszka Holland; scen. (według powieści Andrzeja Struga Dzieje jednego pocisku ): Krzysztof Teodor Toeplitz;
zdj. Jacek Petrycki; muz.
Jan Kanty Pawluśkiewicz; wyk. Barbara Grabowska (Kama), Adam Ferency (Kiełza), Bogusław Linda (Gryziak),
Olgierd Łukasiewicz (Leon), Aleksiej
Awdiejew (adiutant); prod. Z. F. „X”.
Rok
1905. Organizacja Bojowa PPS przygotowuje zamach na carskiego generała przy pomocy
specjalnie skonstruowanej bomby. Do zamachu nie dochodzi, a kolejni jej
posiadacze kończą w Cytadeli.
W
biały dzień, reż. Edward Żebrowski; scen. (według
powieści Władysława Terleckiego Zwierzęta
zostały opłacone): Władysław Terlecki, Edward Żebrowski; zdj. Witold Stok; muz. Stanisław Radwan; wyk. Michał Bajor
(„Biały”), Krystyna Janda (Ewa), Gustaw Holoubek (sędzia); prod.
Z.F. „Tor”.
Początek
XX w. Środowisko polskiej organizacji konspiracyjnej, która wykonuje wyroki na
zdrajcach i carskich oficerach policji.
Polonia
Restituta, reż. Bohdan Poręba;
scen. Włodzimierz T. Kowalski; zdj. Wacław Dybowski;
muz. Czesław Niemen; wyk. Janusz Zakrzeński (Józef Piłsudski), Krzysztof
Chamiec (Ignacy Paderewski), Józef Fryźlewicz (Roman
Dmowski), Kirył Ławrow
(Włodzimierz Lenin); prod. Z.F. „Profil”.
Fresk
historyczny przedstawiający najnowsze dzieje Polski: od formowania się Legionów
Piłsudskiego do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. Pokazane
zostały zabiegi polityków różnych opcji w celu uznania suwerenności Polski.
Rządy carskiej Rosji zdecydowanie odmawiają pomocy, Lenin jednak uznaje prawa
Polaków do samostanowienia o losach kraju.
1983
Wierna
rzeka, reż. Tadeusz Chmielewski; scen. (według
powieści Stefana Żeromskiego):
Trzecia
adaptacja powieści Stefana Żeromskiego opowiadająca o tragedii powstania
styczniowego. Film został zatrzymany przez cenzurę ze względu na to, że władze
uznały go za antyradziecki, doszukały się też analogi między sytuacją Polski z
czasów powstania styczniowego a Polską „posierpniową”. Obawiano się, że film
ten może wpłynąć na nastroje społeczne. Premiera odbyła się dopiero w 1987 r.
1984
Katastrofa
w Gibraltarze, reż. Bohdan Poręba; scen. Władysław T.
Kowalski; zdj. Wacław Dybowski; muz. Lucjan Kaszycki;
wyk. Jerzy Molga (gen. Władysław Sikorski),Arkadiusz Bazak (gen. Władysław Anders), Andrzej Krasicki (prezydent
Roosevelt), Bogusław Sochnacki (Józef Stalin); prod. Z.F. „Profil”, Bojana Sofia, Mafilm
Budapeszt, Polska-Bułgaria−Węgry−Wielka
Brytania.
Losy
generała Władysława Sikorskiego od września 1939 r. do jego śmierci w katastrofie
lotniczej 4 lipca 1943 r. Pokazane zostały zabiegi dyplomatyczne tego wielkiego
męża stanu, (między innymi ze stroną radziecką) mające na celu wynegocjowanie
możliwie najlepszych warunków dla powojennej Polski. W filmie tym po raz
pierwszy pada słowo „Katyń”.
1988
Kornblumenblau, reż, Leszek Wosiewicz; scen. (według wspomnień Kazimierza
Tymińskiego Uspokoić sen) Leszek Wosiewicz, Jarosław Sander;
zdj. Krzysztof Ptak; muz. Zdzisław Szostak; wyk. Adam
Kamień (Tadeusz), Krzysztof Kolberger (blokowy), Marcin Troński (kelner), Piotr
Skiba (Włodek); prod. S.F. im. Karola Irzykowskiego.
Tadeusz,
więzień Oświęcimia, dzięki umiejętnościom muzycznym dostaje się do obozowej
orkiestry, co daje mu szansę przeżycia. Po wyzwoleniu obozu przez żołnierzy
radzieckich gra im „Katiuszę”, aby dostać miejsce w pociągu wywożącym byłych
więźniów.
1989
Gorzka
miłość, reż. Czesław Petelski;
scen (według powieści Jerzego Putramenta Odyniec)
Ewa i Czesław Petelscy; zdj.
Wiesław Rutowicz; muz. Waldemar Kazanecki; wyk.
Sylwia Wysocka (Hanna), Robert Inglot (Lech), Lidia Korsakówna (ciotka), Wiesława Mazurkiewicz (matka Hanny); prod. Z.F
„Profil”.
Kresy,
lata wojny. Pokazane zostało życie codzienne tamtejszego ziemiaństwa: jego
obowiązki, rozrywki i romanse. W tle toczy się historia, oglądamy m.in.
wkroczenie wojsk radzieckich 1939 r. na tereny polskie.
Deja
vu, reż. Juliusz
Machulski; scen. (według opowiadania Juliusza Machulskiego): Aleksander Borodiański, Juliusz Machulski; zdj.
Janusz Gauer;
muz. Krzesimir Dębski; wyk. Jerzy Stuhr (Johnny Pollack), Władimir Gołowin (Niczyporuk), Galina Pietrowa (Głuszko), Liza
Machulska (Ditta), Oleg Szkłowski
(Żorż); prod. Z.F. ”Zebra”,
Wytwórnia Filmowa w Odessie, Mosfilm; Polska−ZSRR.
Odessa
1925 r., okres NEP-u. Radziecka rzeczywistość
widziana oczami amerykańskiego gangstera polskiego pochodzenia. Pokazane
zostały groteskowe postaci Rosjan przesiąkniętych myśleniem komunistycznym,
mających skłonności do donosicielstwa i szpiegostwa. W filmie można odnaleźć
odwołania do wielu klasycznych radzieckich filmów.
Opowieść
o „Dziadach” Adama Mickiewicza. Lawa, reż. Tadeusz
Konwicki; scen. (według dramatu Dziady
Adama Mickiewicza): Tadeusz Konwicki; zdj. Piotr
Sobociński; muz. Zygmunt Konieczny; wyk. Gustaw Holoubek (Poeta), Jolanta
Piętek-Górecka (Maryla), Artur Żmijewski (Gustaw/Konrad); prod.
Z.F. ”Perspektywa”.
Wizjonerska
adaptacja „Dziadów” Adama Mickiewicza. Ukazuje m. in. grupę polskiej młodzieży
zaangażowanej w działania spiskowe wymierzone w osobę cara oraz postać
niechętnego Polakom senatora Nowosilcowa.
1990
Pożegnanie
jesieni, reż. Mariusz Treliński; scen.(według powieści
Stanisława Witkiewicza): Wojciech Nowak, Janusz Wróblewski, Mariusz Treliński; zdj. Jarosław Żamojda; muzyka: Michał Urbaniak; wyk. Maria
Pakulnis (Helena Bertz), Grażyna Trela (Zofia Osłabędzka), Jan Frycz (Anastazy Bazakbal);
prod. S.F.
im. Karola Irzykowskiego.
Polska
czasów międzywojennych. Katastroficzna wizja społeczeństwa bliskiego rewolucji
komunistycznej. W finale główny bohater zostaje zatrzymany przez rosyjski
patrol, który najpierw egzaminuje go z Puszkina, a potem zabija.
1991
Kanalia,reż.
Tomasz Wiszniewski; scen. Tomasz Wiszniewski; zdj. Tomasz Wert; muz. Michał
Lorenc, Marcin Pospieszalski; wyk. Adam Ferency
(śledczy Jegorow), Piotr Siwkiewicz
(Wert), Joanna Trzepiecińska
(Tamara), Bogusław Linda (Zbych); prod. Z.F.
„Zodiak”, PWSFTViT.
Rok
1910, Łodź. Carski śledczy Jegorow
od lat tropi rewolucjonistę Werta. Długoletnie
poszukiwania Werta powodują, że między nim a Jegorowem wytwarza się stała relacja ścigany – ścigający.
Kiedy ze względu na brak efektów śledczemu zostaje odebrana sprawa, nie wydaje
on Werta, choć ma ku temu okazję.
Panny
i wdowy, reż. Janusz Zaorski; scen. Maria Nurowska; zdj. Witold Adamek; muz. Andrzej Kurylewicz; wyk. Maja
Komorowska (Ewelina), Katarzyna Figura (Karolina), Ewa Dałkowska (Suzanne),
Maria Gładkowska (Ewelina, córka Karoliny); prod.
Z.F. „Dom”.
Akcja
obejmuje ponad sto lat: od powstania styczniowego do lat 90. XX w. Bohaterkami
są kobiety wywodzące się z rodziny ziemiańskiej. Na ich skomplikowane losy
wpłynęła w dużym stopniu historia. Tragedie, które stają się ich udziałem,
związane są z polityką Rosji, a później Związku Radzieckiego.
1992
Cynga, reż. Leszek
Wosiewicz; scen. (według wspomnień Jerzego Drewnowskiego): Leszek Wosiewicz; zdj. Krzysztof Ptak; muz. Henryk Kuźniak; wyk. Tomasz
Łysiak (Andrzej), Władysław Kowalski (doktor Czajkowski), Ewa Dałkowska (Lucienne), Sylwia Wysocka (Tereska), Krystyna Tkacz (oficer
śledczy), Monika Bolly (córka komendanta); prod. S.F. „Tor”, TVP.
Lata
drugiej wojny. W 1939 r. Andrzej zostaje aresztowany przez NKWD pod zarzutem
szpiegostwa i zesłany do syberyjskiego łagru. Doświadcza tam wielu okrucieństw
ze strony Rosjan. Pierwszy polski film fabularny o dramacie Polaków więzionych
w radzieckich łagrach.
Szwadron,
reż. Juliusz Machulski; scen. (według opowiadań Stanisława Rembeka
Przekazana sztafeta i Igła wojewody): Juliusz Machulski; zdj. Witold Adamek; muz. Krzesimir Dębski; wyk. Radosław
Pazura (Jeremin); Janusz Gajos (Dobrowolski),
Siergiej Szakurow (Żuryn),
Jan Machulski (Markowski); prod. Z.F. „Zebra”,
„Arkadia” Odessa, Polska−Belgia−Francja−Ukraina.
Rok
1863. Rosjanin, baron Jeremin, zostaje dowódcą
szwadronu, do którego należy tłumienie powstania styczniowego. Młody Rosjanin
jest przerażony okrucieństwem wojny i szczególnym bestialstwem jego towarzyszy
broni (wielu z nich to Kozacy).
Sauna,
reż. Filip Bajon; scen. Filip
Bajon; zdj. Wit Dąbal; muz. Michał
Lorenc; wyk. Bogusław
Linda (Janek, Polak); Gabriela Kownacka (Masza, Rosjanka); Marian Opania
(Jurij, Rosjanin); Henryk Bista (Szabo, Węgier);
Piotr Machalica (Milos, Czech); Władysław Kowalski (Ernst, Enerdowiec);
S.F. ”Dom”, TVP.
Helsinki.
Akcja obejmuje całe dziesięciolecie 1980–1990. W hotelowej saunie spotykają się
co kilka lat przedstawiciele różnych krajów. Następuje konfrontacja postaw i
charakterów narodowych. Jest wśród nich Rosjanin Jurij i Rosjanka Masza.
Wszystko,
co najważniejsze, reż. Robert Gliński; scen. (według
wspomnień Oli Watowej): Dżamila
Ankiewicz-Nowowiejska; zdj. Jarosław Szoda; muz. Jerzy Satanowski; wyk. Ewa Skibińska (Ola Wat);
Adaś Siemion (Andrzej Wat), Krzysztof Globisz
(Aleksander Wat), Oleg Czebotariew (Iwan); prod. Marek Nowowiejski Film Production.
II
wojna światowa, okupacja radziecka. Poeta Aleksander Wat zostaje aresztowany,
a jego żona z synem deportowana do Kazachstanu. Kobieta z dzieckiem trafia
do radzieckiego obozu pracy, gdzie przeżywa głód i tortury. Odtrąca miłość
komendanta obozu, przyjmując z godnością wszelkie upokorzenia.
Psy,
reż. Władysław Pasikowski; scen. Władysław Pasikowski; zdj.
Paweł Edelman;
muz. Michał Lorenc; wyk. Bogusław Linda (Franz Maurer), Marek Kondrat (Olo), Cezary Pazura (Nowy), Janusz Gajos (Gross); prod. S.F. „Zebra”.
Rok
1990, Warszawa. Trwają weryfikacje w policji. Świat przestępczy jest coraz
lepiej zorganizowany. Z mafią narkotykową współpracują służby Stasi i KGB.
Pamiętnik
znaleziony w garbie, reż. Jan Kidawa-Błoński; scen. Jacek
Kondracki, Jan Kidawa-Błoński, Zenon Olejniczak; zdj.
Zdzisław Najda; muz. Michał Lorenc; wyk. Olaf Lubaszenko
(Janek), Marzena Trybała (Maria), Katarzyna Skrzynecka (młoda Maria), Olga Kobo
(Nadia); prod. Gambit Production,
Les Productions D'Amerique Française Inc, Polska-Kanada.
Akcja
rozgrywa się od roku 1939 do lat 90. Pokazane zostały dzieje rodziny śląskiej
na tle burzliwej historii. M.in. w 1945 r. wkraczają żołnierze sowieccy, którzy
rabują i gwałcą.
1993
Lepiej
być piękną i bogatą, reż. Filip Bajon; scen. Filip Bajon; zdj. Krzysztof Ptak; muz. Michał Lorenc; wyk. Adrianna
Biedrzyńska (Dorota Waltz), Daniel Olbrychski
(mecenas), Marek Kondrat (Moniak), Aleksander Bielawski (Edmondowicz);
prod. S.F.
„Dom”, Manfred Durniom Produktion, Ukrtelefilm.
Lata
90. XX w. Początki polskiego kapitalizmu. Robotnica Dorota niespodziewanie
okazuje się właścicielką fabryki włókienniczej. Dzięki partyjnym znajomościom
matki z radzieckim generałem otrzymuje szansę na zawarcie intratnego kontraktu
ze Wschodem.
Pierścionek
z orłem w koronie, reż. Andrzej Wajda; scen. (według
powieści Aleksandra Ścibora-Rylskiego Pierścionek
z końskiego włosia); zdj. Dariusz Kuc; muz.
Zbigniew Górny; wyk. Rafał Królikowski (Marcin), Agnieszka Wagner (Wiśka), Adrianna Biedrzyńska (Janina); prod.
Z.F. „Perspektywa”,
Heritage Films, Regine Ziegler Produktion.
Powrót
Andrzeja Wajdy do tematu poruszonego wcześniej w Popiele i diamencie: pokazuje dylematy młodych akowców postawionych
wobec powojennej rzeczywistości. W filmie znalazła się scena przedstawiająca
wywożonych na Sybir żołnierzy Polski Podziemnej. Akcję nadzorują Rosjanie.
1994
Miasto
prywatne, reż. Jacek Skalski; scen. Jacek Skalski; zdj. Andrzej Adamczyk; muz. Marcin Krzyżanowski; wyk.
Maciej Kozłowski (Ali), Bogusław Linda (Pawik), Maria Gładkowska (Gocha); prod. S.F. im Karola Irzykowskiego.
Lata
90. Dawni koledzy z podwórka tworzą organizację przestępczą trudniącą się
przemytem i wymuszaniem okupu. Dochodzi do krwawego starcia z rosyjską mafią
o strefę wpływów.
Psy
2. Ostatnia krew, reż. Władysław Pasikowski; scen.
Władysław Pasikowski; zdj. Paweł Edelman; muz. Michał Lorenc; wyk. Bogusław Linda (Franz Maurer), Cezary Pazura (Nowy), Artur Żmijewski
(Wolf), Siergiej Szakurow (pułkownik Jakuszyn); prod. Visa Film International.
Amerykański
dyplomata zleca Maurerowi i jego kompanom odebranie dużej ilości pieniędzy od
Rosjan w Terespolu. Mimo że Rosjanie nie chcą oddać długu, Maurer bezwzględnie
egzekwuje należność. Wywiązuje się strzelanina, w której giną Rosjanie.
1995
Akwarium,
reż. Antoni Krauze; scen. (według powieści Wiktora Suworowa):
Jan Purzycki, Antoni Krauze; zdj. Tomasz Tarasin;
muz. Piotr Czajkowski, Anatol Lindow, Sergiusz
Prokofiew, Władimir Wysoki; wyk. Jurij Smolskij
(Wiktor), Janusz Gajos (Krawcow), Oleg Maslennikow (Gienek); prod. S.F.
„Dom”, TVP, Manfred Durniom Produktion Berlin, Ukrtelefilm Kijów; Polska−RFN−Ukraina.
Filmowa
adaptacja autobiografii byłego szpiega wywiadu wojskowego Armii Czerwonej
Wiktora Suworowa.
Ekstradycja,
serial TV, reż. Wojciech Wójcik; scen. Wojciech Wójcik, Witold
Horwath, Robert Brutter; zdj. Piotr Wojtowicz;
muz. Jerzy Satanowski; wyk. Marek Kondrat (Olgierd Halski), Małgorzata Pieczyńska (Sabina), Aleksiej Awdiejew (Zajcew), Witold Dębicki (Sawka), Lew Rywin (Boss), Maria Pakulnis (Nadieżda Tumska); prod. TVP.
Lata
90. Komisarz Halski tropi gang Sytego, który
rozprowadza heroinę dostarczaną przez rosyjskiego łącznika Zajcewa,
byłego pułkownika KGB. Zajcew zostaje zlikwidowany
przez potężną mafię rosyjską, za którą stoi niejaki Boss. Prawą ręką mafiosa
jest przebiegła Rosjanka Nadieżda Tumska.
Gracze,
reż. Ryszard Bugajski; scen. Jan Purzycki; zdj.
Grzegorz Kędzierski; muz. Shano Harvey;
wyk. Janusz Józefowicz (Jan Gracz), Małgorzata Pieczyńska (Grażyna), Marek Probosz (Potocki), Marian Opania (Wacha); prod. ZAF „Pula”, TVP.
Rok
1990, wybory prezydenckie. Trwa walka medialna kandydatów na prezydenta. Do
Warszawy przybywa Azar, słynny terrorysta. Chociaż
prowadzący go oficer KGB nie ujawnia zadania, Azar
jest pewien, że ma zgładzić Lecha Wałęsę.
Horror
w wesołych bagniskach, reż. Andrzej Barański; scen. (według
powieści Michała Choromańskiego): Andrzej Barański; zdj. Dariusz Kuc; muz. Henryk Kuźniak; wyk. Nina Andrycz (Róża), Jan Frycz (Wawicki),
Joanna Szczepkowska (Agnieszka), Alosza Awdiejew (komisarz); prod. Skorpion Film dla TVP.
Lata
20., dworek na Kresach. Po latach powraca zagadka niewyjaśnionego samobójstwa
radzieckiego komisarza, który podczas wojny polsko-bolszewickiej stacjonował we
dworze, i jego romansu z żoną gospodarza.
Prowokator,
reż. Krzysztof Lang; scen. Maciej Maciejewski; zdj. Arthur Reinhart; muz.
Michał Lorenc; wyk. Bogusław Linda (Artur Herling),
Krzysztof Pieczyński (Andrzej), Danuta Stenka
(Marta); prod. Filmcontract
Ltd.
Rok
1909. Polski rewolucjonista Artur Herling dokonuje udanego zamachu na wysokiego
urzędnika carskiej policji, ale zostaje pojmany i osadzony w warszawskiej
Cytadeli. Przy użyciu okrutnych metod przesłuchuje go szef policji Pirinow. Szczęśliwie Herlingowi udaje się uciec z
więzienia- odpłaca swojemu prześladowcy wykonując na nim wyrok.
Pułkownik
Kwiatkowski, reż. Kazimierz Kutz; scen. Jerzy Stefan
Stawiński; zdj. Grzegorz Kędzierski; muz. Jan Kanty
Pawluśkiewicz; wyk. Marek Kondrat (Kwiatkowski), Renata Dancewicz (Krysia),
Zbigniew Zamachowski (Dudek); prod. TVP.
Rok
1945. Lekarz wojskowy Kwiatkowski odstrasza rosyjskich oficerów, którzy
podrywają jego znajomą. Później w przebraniu oficera bezpieki wykorzystuje
naiwność Rosjan: pomaga uwalniać z więzienia akowców i powstrzymuje wywóz przez
Rosjan polskich dzieł sztuki.
1996
Złote
runo, reż. Janusz Kondratiuk; scen. Andrzej
Kondratiuk; zdj. Tomasz Michałowski; muz. Jerzy
Satanowski; wyk. Zbigniew Buczkowski (Rysio), Zbigniew Mazurek (Stefan), Monika
Bolly (dziewczyna z pociągu), Stanisława Celińska
(szwagierka Rysia); prod. Iga Film, TVP.
Lata
90. Historia dwóch Polaków przemycających diamenty w pociągu relacji Moskwa –
Berlin. Spotykają tam grupę rosyjskich handlarzy.
1997
Sława
i chwała, serial TV, reż. Kazimierz Kutz; scen (według
powieści Jarosława Iwaszkiewicza): Krzysztof Teodor Toeplitz;
zdj. Grzegorz Kędzierski; muz. Jan Kanty
Pawluśkiewicz; wyk. Maria Gładkowska ( Maria Bylińska),
Michał Żebrowski/Jan Frycz (Janusz Myszyński);
Mariusz Bonaszewski (Kazimierz Spychała); prod. TVP.
Saga
rodzinna ukazująca dzieje polskiej inteligencji w latach 1914–1947. Członkowie
rodziny utrzymują kontakty z Rosjanami z odeskiej bohemy artystycznej, kilku
służy też w wojsku rosyjskim.
Boża
podszewka, serial TV, reż. Izabella Cywińska; scen.
(według według powieści Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz):
Izabella Cywińska; zdj. Ryszard Lenczewski; muz.
Jerzy Satanowski; wyk. Agnieszka Krukówka (Maryśka Jurewicz), Danuta Stenka (Maria Jurewicz), Andrzej Grabowski (Andrzej
Jurewicz), Janusz Michałowski (Kazimierz), Katarzyna Herman; prod. TVP
Wileńszczyzna,
lata 1900–1945. Dzieje rodziny Jurewiczów przedstawione na tle wydarzeń
historycznych. W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1920 r. wkracza na te tereny
oddział bolszewików. Pokazane zostało też zajęcie przez Rosjan Wilna
w 1939 r.
Historie
miłosne, reż. Jerzy Stuhr; scen. Jerzy Stuhr; zdj. Paweł
Edelman; muz. Adam
Nowak; wyk. Jerzy Stuhr (profesor/ksiądz/pułkownik/więzień), Katarzyna Figura (Kryśka), Dominika Ostałowska (Ewa), Irena Ałfiorowa (Tamara); prod. S.F.
„Zebra”, Canal+Polska, WFDiF.
Warszawa,
lata 90. Film ma charakter moralitetu: czterej bohaterowie stają wobec decyzji
czy przyjąć, czy odrzucić miłość ofiarowaną przez drugą osobę. W jednej
z historii pułkownik Wojska Polskiego w obawie przed utratą pozycji w
pracy odtrąca uczucie Rosjanki Tamary – jego wielkiej miłości sprzed lat.
Prostytutki,
reż. Eugeniusz Priwiezieńcew; scen. Eugeniusz Priwiezieńcew; zdj. Ryszard
Lenczewski; muz. Krzesimir Dębski; wyk. Zuzanna Paluch (Ula), Mariusz Saniternik (taksówkarz), Katarzyna Figura (Grazia); prod. S.F. „Tor”, TVP.
Lata
90. Młoda kobieta z nizin społecznych zostaje prostytutką, widząc w tym
możliwość łatwego zarobku. Doświadcza wielu upokorzeń, a także przemocy, m.in.
ze strony „króla kawioru” – szefa mafii rosyjskiej.
Kroniki
domowe, reż. Leszek Wosiewicz; scen. Leszek Wosiewicz;
zdj. Paweł
Edelman; muz. Wojciech
Waglewski; wyk. Grażyna Szapołowska (matka), Stanisława Celińska (ciotka
Dunkierka), Krzysztof Kolberger (ojciec), Aleksander Ihnatowicz
(Olo); prod. Akson Studio.
Film
ma charakter osobistego pamiętnika, w którym bohater opowiada o swoim
dzieciństwie. Urodził się w 1945 r., w dniu, kiedy do miasteczka wkroczyła
Armia Czerwona. Jego ojciec wywróżył jednemu z żołnierzy radzieckich śmierć
− pijany żołnierz ze strachu popełnia samobójstwo.
1998
Billboard,
reż. Łukasz Zadrzyński; scen. Janusz Głowacki, Łukasz
Zadrzyński; zdj. Łukasz Kośmicki; wyk. Rafał Maćkowiak (Kuba), Andrzej Seweryn
(dyrektor), Bogusław Linda (Śliski), Paweł Kukiz
(Żyła), Katia Gusjewa
(Tania); prod FILM Production,
TVP, HBO.
Warszawa,
lata 90. Młode Rosjanki wykorzystywane są przez przestępcze podziemie jako
aktorki w filmach snuff movie.
Córy
szczęścia, reż. Marta Mészáros;
scen. (według pomysłu Zoltana Jancso): Marta Mészáros, Maciej Karpiński; zdj.
Piotr Wojtowicz; muz. Jan Kanty Pawluśkiewicz; wyk. Olga Drozdowa (Natasza),
Jan Nowicki (Robert), Masza Petraniuk (Masza), Ewa
Telega (Wera), Igor Czerniewicz (mąż Nataszy);prod.. S. F. „Dom”, TVP, Manfred Durniok
Produktion, ZDF, Budapeszt Filmstudio,
Polska-Węgry-Niemcy.
Warszawa,
koniec lat 90. Atrakcyjna Rosjanka Natasza wraz córką wyrusza do Polski
handlować na Stadionie. Okoliczności zmuszają ją do przyjęcia profesji
luksusowej prostytutki. Pozostawiony w Rosji mąż, mimo że domyśla się, co robi
jego żona, nie zmusza jej do powrotu – ich sytuacja finansowa wyraźnie się
poprawia. Nataszy nie udaje się uchronić przed tym samym losem córki Maszy,
która wyjeżdża z jednym z tzw. opiekunów.
1999
Na
koniec świata, reż. Magdalena Łazarkiewicz; scen.
Joanna Żółkowska, Magdalena Łazarkiewicz; zdj. Tomasz
Dobrowolski; muz. Antoni Łazarkiewicz; wyk. Justyna Steczkowska (Teresa),
Aleksander Domogarow (Wiktor), Joanna Żółkowska
(Jadwiga); prod. TVP, HBO Polska, Casting Sernice
Film.
Los
rzuca polską rodzinę do Mandżurii. Młoda mężatka Teresa przeżywa tam namiętny
romans z rosyjskim artystą. Kiedy decyduje się zakończyć ten związek, dowiaduje
się, że jest w ciąży. Zostaje zastrzelona przez rosyjskich żołdaków, tak jak
niegdyś jej matka.
Operacja
„Koza”, reż. Konrad Szołajski;
scen. Konrad Szołajski; zdj.
Zdzisław Najda; muz. Piotr Rubik; wyk. Olaf Lubaszenko
(Adam Horn), Ewa Gawryluk (Wiera Tichonowa),
Krzysztof Kowalewski (Krupski), Wsiewołod Szyłowski (generał KGB); prod.
KPS, Canal+ Polska, ITI Ciemna.
Polski
naukowiec o nazwisku Horn pracuje nad wynalezieniem środka umożliwiającego
zamianę osobowości. Preparatem zainteresowane jest KGB, które wysyła atrakcyjną
agentkę Wierę z zaleceniem szpiegowania naukowca. Przypadkowo dochodzi między
nimi do zamiany osobowości, co powoduje wiele nieporozumień.
Pan
Tadeusz, reż. Andrzej Wajda; scen. (według poematu
Adama Mickiewicza): Andrzej Wajda, Jan Nowina-Zarzycki, Piotr Wereśniak; zdj. Paweł Edelman; muz. Wojciech Kilar; Bogusław Linda (ksiądz
Robak), Daniel Olbrychski (Gerwazy), Michał Żebrowski (Tadeusz), Grażyna Szapołowska
(Telimena), Andrzej Seweryn (Sędzia); prod. Heritage Films, Canal +Polska, Le Studio Canal+, TVP., Polska-Francja.
Adaptacja
poematu Adama Mickiewicza.
Wrota
Europy, reż. Jerzy Wójcik; scen. (według opowiadania
Melchiora Wańkowicza Szpital w Cichiniczach): Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk; zdj. Witold Sobociński; muz. Zygmunt Konieczny; wyk. Alicja
Bachleda-Curuś (Zosia); Kinga Preis (Hala), Agnieszka
Sitek (Ira), Andriej Jegorow (Anczew); prod. TVP, Filmcontract.
Rok
1918, wojna polsko-radziecka. Oddział bolszewików napada na szpital polowy,
gdzie pracują trzy młode Polki. Rosjanie mordują, gwałcą i niszczą. Jeden
z czerwonych oficerów – Anczew, człowiek o dużej
kulturze, zakochuje się w sanitariuszce Zosi. Pomaga jej w ucieczce i
ginie zastrzelony przez współtowarzyszy.
2000
Syzyfowe
prace, reż. Paweł Komorowski; scen. Paweł Komorowski;
zdj. Wiesław Zdort; muz.
Jerzy Matuszkiewicz; wyk. Łukasz Garlicki (Marcin Borowicz), Bartek Kasprzykowski (Andrzej Radek), Franciszek Pieczka (Józef),
Alicja Bachleda-Curuś (Biruta). Prod.
Fenix Studio, TVP.
Lata
90. XIX w. w Królestwie Polskim. Wzmożone akcje rusyfikacyjne kształtują
opozycyjną postawę młodzieży polskiej, która dzielnie broni swojej tożsamości
narodowej.